Yapay çim, bakımının kolay olması ve düşük bakım maliyetlerinin yanı sıra ekonomik ve çevresel özellikleriyle gerçek çimlere kıyasla çok daha fazla tercih edilen bir üründür. Parklar, bahçeler, çocuk oyun alanları ve spor sahaları gibi alanlarda kullanılabilen yapay çimi daha iyi anlamak ve yapay çim satın almadan önce bilmeniz gereken terimleri sizler için bir araya getirdik. Yapay çim ürünlerinizi seçmeden önce mini sözlüğümüze göz atmayı unutmayın. Yapay çim terimlerini bilmek, ihtiyaç duyduğunuz çim ürünlerini belirlemenize yardımcı olacaktır.
- EĞİK TOP ZIPLAMASI (Angled Ball Bounce): Eğik top zıplaması, FIFA gibi uluslararası yetkilendirilmiş spor organizasyonları tarafından saha zemininin teknik özelliklerini belirlemek için yapılan testlerden birisidir. Topun eğik bir şekilde yere düşmesi sonucu yüzeyler arası etkileşim bu testlerle izlenir.
- STATİK ALAN (Anti-Static): Bu terim, spor sahalarında kullanılan yapay çimin ayakla etkileşimi sonucu yüzeyin elektrifikasyona neden olup olmadığını belirtir. Yapay çim, antistatik özelliklere sahip olduğundan sürtünme nedeniyle statik elektrik oluşmaz. Bu esnek yapı, kullanıcıya ayak rahatlığı sunar.
- YAPAY ÇİM (Artificial Grass): Doğal çim görünümüne ve konforuna sahip olan yapay çimler, yeni nesil zemin sistemleri arasında yer alır. Doğal çimlere alternatif olarak üretilmiş olup, spor sahaları, bahçeler, çocuk oyun alanları gibi birçok farklı kullanım alanına sahiptir. Hammaddesi petrol olan yapay çim, polietilen malzemeden üretilmiş ipliklerin dokunmasıyla elde edilir.
- ARKA KAPAMA (Back Coating): Yapay çimin alt yüzeylerini kaplayan malzemeyi ifade eder. Bu, bir tür yapıştırıcı kaplamadır. Yapay çim sahalarının alt tabakasına uygulanan dişli kaplama sayesinde, yapay çim lifleri bir arada durur ve bozulmaz.
- TOP-YÜZEY ETKİLEŞİMİ (Ball-Surface Interaction): Topun oyun yüzeyine verdiği tepkiyi ifade eder. Top-yüzey etkileşimi, topun yüzey boyunca hareket ederken zemin performansını belirlemek için önemlidir. Her sporda, yetkili kuruluşlar, oyun sahalarının top-yüzey etkileşimini akredite kurumlar tarafından test ettirir ve uygunluk raporu hazırlar.
- HALI SAHASI (Carpet Field): Yapay çimin en yoğun kullanıldığı sahadır. Astro sahaların farklı zemin türleri olsa da, yapay çim en faydalı sistemdir. Altyapı çalışmaları sonrası, saha yüzeyi yapay çim montajına hazırlanır ve uygulama yapılır. İç ve dış mekan astro sahaları, kaliteli bir zemin, oyuncu güvenliği ve işletme kalitesi açısından önemlidir.
- DRENAJ SİSTEMİ (Drainage System): Yapay çim montajının yapılacağı alanda gerçekleştirilecek altyapı çalışmalarını ifade eder. Drenaj sistemi, yağmur nedeniyle yapay çim tarafından emilen suyu boşaltmak için tasarlanır. İklim koşullarına bağlı olarak farklı sistemlerle uygulanan drenaj sistemleri, yapay çimi çürümeden korumak, ömrünü uzatmak ve alanın güvenliğini sağlamak için gereklidir.
- EPDM GRANÜL (EPDM Granule): Etilen Propylen Dien (EPDM) sentetik kauçuk türüdür ve dolgu malzemesi olarak kullanılır. Futbol, tenis, basketbol sahaları ve çocuk oyun alanlarında yaygın olarak kullanılır. EPDM dolgular, elastik yapılarıyla güvenli bir zemin sağlar, aynı zamanda yapay çimin görünümünü daha doğal hale getirir ve yüksek tutuş özellikleriyle performansı artırır.
- LİF (Fiber): Yapay çimin tek bir versiyonudur. Bir yapay çim halısı, binlerce yapay çim lifinden oluşur. Farklı bıçak yüksekliklerinde üretilebilir. Farklı bıçak yüksekliklerine sahip lifler, yapay çim üzerinde farklı etkiler yaratır. Oval, vista, elmas, omega gibi farklı türleri vardır.
- FIFA: Uluslararası Futbol Dernekleri Federasyonu (FIFA), dünya çapındaki futbol organizasyonlarının en üst düzey yöneticisidir. Sentetik çim futbol sahaları, FIFA tarafından birçok farklı kriter göz önünde bulundurularak onaylanır. Sentetik çim sahaları, FIFA'nın denetimi ve onayıyla, çeşitli tasarım ve performans kriterlerine göre onaylanır. FIFA yetkilileri, top etkileşimi, zıplama, sürtünme ve oyuncu-yüzey etkileşimi testlerini yaparak saha ve zeminlerin uygunluğunu raporlar.
- DOLGU (Filling): Yapay çim iplikleri arasına uygulanan dolgu işlemi, sahaların konforunu artırmak, yapay çim liflerini daha dik tutmak ve oyuncu güvenliğini sağlamak için kullanılır ve yapay çim montajının temel malzemelerindendir. Dolgu işlemi, yapay çim kurulumlarının en önemli aşamalarındandır. Dolgu işlemi, sahalara doğal bir görünüm kazandırır, elastikiyet ve kaymaz özellikler sağlar. Yapay çim için kullanılan pek çok farklı dolgu türü vardır. En yaygın kullanılan dolgu türleri SBR, TPE ve EPDM kauçuk granülleridir.
- HİBRİT ÇİM (Hybrid Grass): Hibrit çim, gerçek çim ve yapay çimin birleşimini ifade eder. Gerçek çim ve yapay çimin dayanıklılığı bir araya gelerek hibrit çimi oluşturur. Gerçek çim, yapay çim lifleri arasına büyür ve daha derine nüfuz etme yeteneğiyle güçlü bir zemin elde edilir. Hibrit çimler, sulama problemleri, yoğun kullanım ve bakım maliyetleri açısından avantajlar sunar.
- BAKIM (Maintenance): Sentetik çimin ömrünü uzatmak ve performansını artırmak için yapılan işlemlerdir. Sentetik çim yüzeyleri, fırçalama, süpürme ve üfleme yöntemleriyle bakım yapılabilir. Fırçalama yöntemi, zamanla bozulmuş olan dolguyu yeniden dağıtmayı amaçlar. Süpürme ve üfleme işlemleri, yapay çim yüzeylerini temiz tutmak için periyodik olarak yapılmalıdır.
- MONOFİLAMAN (Monofilament): Spor sahaları, bahçeler ve peyzaj alanlarında kullanılan yapay çimin farklı türde iplikleri vardır. Bu iplik türlerinden biri monofilament ipliktir. Monofilament ipliklerin çapları, belirli bir kalınlıktaki tek bir filamentten üretilir ve farklı mikrometre (µm) değerlerine sahiptir.
- ÇİVİ (Nail): Çiviler, yapay çimin yere sabitlenmesi için kullanılan bağlantı elemanlarıdır. Yapay çimin bir arada durmasını sağlamak ve zemini daha sağlam hale getirmek için kullanılır. Paslanmayı önlemek amacıyla galvanizlidir ve yaralanmalara karşı güvenli bir şekilde uygulanır.
- OYUNCU-ZEMİN ETKİLEŞİMİ (Player-Ground Interaction): Spor sahalarında, oyuncu üzerinde şok emilimi, cilt tahrişi ve top zıplaması gibi etkiler oyuncu-zemin etkileşimini oluşturur. Oyuncu-zemin etkileşimi, oyunun kalitesi ve oyuncunun performansı üzerinde önemli etkiler yaratır ve FIFA'nın akredite kurumları tarafından laboratuvarlarda test edilir. Yapılan testlerde, oyuncu-zemin etkileşimleri ölçülür ve FIFA tarafından belirlenen kriterlere uygunluğu tespit edilir.
- POLİMER (Polymer): Sentetik fiberlerin dolgu sistemlerinin yapıldığı kimyasal moleküllere polimer denir. Yapay çim lifleri için kullanılan polimerler arasında polietilen, polipropilen ve poliamid bulunur. Karmaşık bir yapıya sahip olan polimerler, zincir şeklinde büyük moleküllerden oluşur.
- YAPAY ÇİM YAPIŞTIRICISI (Synthetic Grass Adhesive): Yapay çimin dikişlerini ve uç kısımlarını yapıştırmak için kullanılır. Yapıştırma işlemi, yapay çim rulolarının stabilitesini sağlamak ve işlenen alanın konforunu artırmak için önemlidir. Suya, güneşe ve iklim koşullarına dayanıklı yapıştırıcıların kullanılması, yapay çim arasında uzun ömürlü bir bağ sağlar. Üre, poliüretan, lateks ve izosiyanat içermeyen türleri mevcuttur.
- SBR GRANÜL (SBR Granule): Yapay çim montajında kullanılan dolgu malzemelerinden biridir. SBR granülleri, kauçuk dolgularından oluşur ve esnek yapıları ile açık alanlarda güvenli bir uygulama sağlar. Astro sahalar, tenis kortları, koşu parkurları gibi alanlarda yaygın olarak tercih edilir. Hava koşullarına dayanıklı yapısı ile spor faaliyetleri için güvenli bir zemin oluşturur.
- SİLİKA KUMU (Silica Sand): Silika kumu, yapay çim montajında dolgu malzemesi olarak kullanılan bir kum türüdür. Stabilizasyon için kullanılır ve sentetik çimenlerin görünümünü korumasına yardımcı olur. İnce ve yuvarlak taneli yapısıyla silika kumu, zemine konfor sağlar ve yapay çimenin performansını uzun süre korumasını sağlar.
- ŞOK PAD (Shock Pad): Yapay çimen uygulamalarında alt zemin olarak kullanılan şok pad, sahalara güvenlik ve elastikiyet kazandırır. Farklı kalınlıklarda üretilen şok padler, darbeleri emerek oyuncuların performansını maksimize ederken vücutta oluşan yaralanmaları ve titreşimleri azaltır. Ayrıca, top kontrolü ile oyun kalitesini artırmaya yardımcı olur.
- TPE GRANÜL (TPE Granule): TPE granülleri, termoplastik elastomerlerdir. Isıtıldığında veya baskı altında eski şekline geri dönen bir kauçuk dolgu türüdür. Geri dönüştürülmüş malzemeden yapılan TPE granülleri, plastik ve elastomer özelliklerini bir arada tutar ve yüksek dayanıklılık gösterir.
- DÜZENLİ TOP ZIPLAMASI (Vertical Ball Bounce): Dikey top zıplaması, top-yüzey etkileşimini ifade eden bir kavramdır. Top, yüzeyle dikey temas ettiğinde, topun sıçrayıp yön değiştirme derecesini gösterir. İlgili organizasyonlar tarafından yapılan testlerle, spor sahalarının dikey zıplama özellikleri belirlenir ve yapay çim ve zemin kalitesi değerlendirilir.
